Nationaal Park de Hoge Veluwe

Dit is een grenssteen waar van de top ernstig is beschadigd, hij staat net buiten de hekken van Vliegveld Deelen en tegen die van het park de Hoge Veluwe. Te bereiken door via de Kemperheide over de Rolbaan (of Koningsweg) richting de Zwarte Bergen te wandelen en eigenlijk door te lopen tot je niet verder kunt in NO-richting. De steen is een vervanging van de oorspronkelijke paal op de Nieuwpol, die verloren is gegaan.
De top van de steen ligt helemaal los. Ik ben nog wat verder langs de grensgreppel oostwaarts gegaan maar de oude paal is niet meer aanwezig. Wellicht is die in het oorlogsgeweld rond vliegveld Deelen gesneuveld.

De Vredepol. Deze staat in de dubbele knik in de Koningsweg, waar die overgaat in de Kemperbergweg. Deze wegen vormen een Noord-Zuid door het Nationaal Park de Hoge Veluwe.

Braspol. Westelijk van de Vredepol, je kunt de grens makkelijk herkennen hier aan de grens beuken, die in een dubbele rij op de grens zijn geplant.

De top van de originele paal die op deze middenpol stond.

Deze paal is van een latere makelij dan de vorige palen en de top aan zijn voet.

De Westgrens

Grenssteentje aan de Otterloseweg.

Goosens pol. Aan de achterkant van het terrein van 's Koonings Jagt. De grenspaal is ietwat opzichtig gerepareerd, maar dat is beter dan half afgebroken.

Grenssteentje aan de Oude Otterlose weg.

In het wandelgebied Planken Wambuis. Vlakbij de boog van de snelweg aan een open stuk in het bos. Geen paal van de makelij van Plamont, maar zeker zo hoog.

Deze grenspaal staat tussen het wegenwachtstation en de snelweg, enkele tientallen meters rechts van de weg, 50m voor de tunnel onder de A12.

De Biesenpol, met een stompje paal. Ten noorden van de Amsterdamse weg, in de berm waar die weg de gemeentegrens kruist.

De eerste van de drie midden pollen tussen de Biesenpol en de Bruytspol. In perfecte staat.

Dit zijn de schamele resten van de paal op de tweede middelpol. Gelegen in midden in een akker, omgeven door een paar bomen. Er is hier een knik in de gemeentegrens. Voor 1750 was dit de enige Middelpol, men heeft toen besloten er nog twee op te werpen.

De derde middenpol, op een open plek in het bos.

De 5 van Renkum

Deze 5 grenspalen staan vanaf 18 januari 1944 niet meer op de grens met Arnhem, maar volledig op het grondgebied van Renkum. In de jaren vijftig is nog wel een voorstel gedaan om de palen te verplaatsen, maar dat is er niet meer van gekomen.
Dit is de Bruytspol.
De paal heeft jarenlang als een soort kunstwerk, ondersteboven naast het talud van de A50 gestaan. Per 21 augustus staat deze paal weer op een (nieuw opgeworpen pol), vlakbij de originele plaats.

Deze paal met nummer 53 erin gebeiteld, heeft een afwijkend uiterlijk, net als de paal 56 die twee palen verder staat.

De derde in de rij en de enige Renkumse paal in originele staat.

Deze paal staat op de rijksmonumentenlijst. De stichting voor Heemkunde in de Gemeente Renkum streeft er al jaren naar om de andere Renkumse palen ook op de monumentenlijst te krijgen.

De laatste van de 5 Renkumse palen staat vlak bij de spoordijk. De pol heeft een kroon van brandnetels. Jarenlang heeft de paal gebroken langs het fietspad gelegen, maar sedert 2002 is hij weer in ere hersteld op een nieuwe pol. Gezien de brandnetels is de grond voor de pol een beetje te voedingsrijk geweest.

Over de laatste 5 palen heeft Ron Moerenhout een artikel gepubliceerd in "Schoutambt en Heerlijkheid", de periodieke uitgave van de heemkundevereniging Renkum (Jaargang 17, nr.2, 2003).

En dan de allerlaatste paal uit deze serie, die weer echt op de grens staat, aan de noordkant van het spoor. Deze paal is mij gewezen door Ron, op een wandeling die hij gidste voor de heemkundevereniging Renkum.
Als je verder langs het spoor naar het oosten loopt kom je weer bij de paal bij het klooster van de paters van Mill Hill.